Բազմազանությունն ի շահ ներկա և ապագա սերունդների

Մշակութային բազմազանությունը մեր ստեղծագործականության խթանիչն է: Ներդրումն այդ ստեղծագործականության մեջ կարող է վերախոխել հասարակությունները: Մեր պատասխանատվությունն է զարգացնել կրթությունը և միջմշակութային ունակությունները երիտասարդների շրջանակում՝ պահպանելով բազմազանությունը աշխարհում և սովորել ապրել միասին այս լեզվական, մշակութային, կրոնական բազմազանության մեջ՝ բերելով փոփոխություն:
– ՅՈՒՆԵՍՕ-ի գլխավոր տնօրեն Իրինա Բոկովա

2001 թվականին ՅՈՒՆԵՍՕ-ն ընդունեց համընդհանուր հռչակագիր «Մշակութային բազմազանության համաշխարհային օրվա» մասին, իսկ 2002 թվականի դեկտեմբերին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ճանաչեց մայիսի 21-ը որպես «Մշակութային բազմազանության համաշխարհային օր` հանուն երկխոսության և զարգացման»:

Չնայած հռչակագիրը տարիների աշխատանքի արդյունք էր, այն ընդուվել է 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներից հետո: Այն վերահաստատում էր միջմշակութային երկխոսության անհրաժեշտությունը՝ անջատողականությունը և արմատականությունը կանխելու համար: Օրվա խորհուրդն է օգնել մարդկանց հասկանալ և ընդունել մշակութային բազմազանության և ներդաշնակության կարևորությունը։ Օրվա կապակցությամբ տարբեր միջոցառումներ են կազմակերպվում կառավարությունների, հասարակական կազմակերպությունների կողմից հանրության շրջանում՝ մշակութային բազմազանության և զարգացման մասին հարցերի պատկերացումները ավելացնելու համար:

Շատ կարևոր է խորապես հասկանալ մշակութային բազմազանության արժեքը, սովորել ավելի լավ ապրել միասին, բարձրացնել իրազեկումը միջմշակութային երկխոսության, բազմազանության և ներգրավման կարևորության մասին աշխարհում, կառուցել միջազգային հանրությունն այնպիսի անհատներից, ովքեր իրենց վրա պարտավորություն են ստանձնում աջակցել բազմազանությանը իրական կյանքում և առօրյա գործուղություններում, պայքարել բևեռացման և կարծրատիպերի դեմ՝ տարբեր մշակույթների փոխըմբռնումը և համագործակցությունը բարելավելու համար:

Մշակութային բազմազանությունը բազմաթիվ ենթամշակույթների և տարբեր արժեքային համակարգերի առկայությունն է բազմամշակութային հասարակություններում: Ինչու՞ է բազմազանությունը կարևոր: Աշխարհի կոնֆլիկտների 3/4-ը տեղի են ունենում մշակութային հարթության վրա: Մշակույթների միջև անդունդի կամրջի կառուցումը շատ հրատապ է և անհրաժեշտ է խաղաղության, կայունունթյան և զարգացման համար: ՅՈՒՆԵՍՕ-ի «Մշակութային բազմազանության մասին» համընդհանուր հռչակագիրի առաջին հոդվածն ասում է, որ մշակութային բազմազանությունը ամբողջ մարդկության ժառանգությունն է: Մշակույթն ունի տարբեր դրսևորումներ ժամանակի և տարածության մեջ: Որպես փոխանակման, նորարարության և ստեղծագործականության աղբյուր` մշակութային բազմազանությունը անհրաժեշտ է մարդկությանն այնպես, ինչպես կենսաբազմազանությունը բնությանը: Այս առումով այն համայն մարդկության ժառանգությունն է և պետք է ճանաչվի ու հաստատվի ի շահ ներկա և ապագա սերունդների:

Մշակույթը հաղորդակցություն է, հաղորդակցությունը՝ մշակույթ: Շատ կարևոր է, թե ինչպես են մարդիկ վերաբերվում մարդկանց, ովքեր տարբեր են իրենցից և այդ վերաբերմունքն ինչ դրսևորումներ կարող է ունենալ: Ամեն մարդ եզակի է, և այդ եզակիությունն է, որ բազմազան է դարձնում աշխարհը: Ամեն մեկն ունի գոյության իրավունք և պարտավոր չէ իրեն նույնականացնել այնպես, ինչպես ուրիշներն են իրենց նույնականացնում: Եզակիությունն ու բազմազանությունն են, որ հարստացնում են հասարակությունների կյանքը, կենսափորձն ու մշակույթը: Կարևոր է գնահատել, արժևորել և հարգել այդ տարբերությունները:

Մշակութային բազմազանությունը ոչ միայն կրոնական, էթնիկական կամ ազգային մշակույթների տարբերություններն են, այլ նաև տարբեր հասարակություններում առկա ենթամշակույթները: Երբևէ մեզ հարցրե՞լ ենք, արդոք հանդուրժող վերաբերմունք ունենք հայ հասարակությունում ապրող ենթամշակույթների նկատմամբ: Հատկանշական է, որ մարդկանց վիրավորելու համար հաճախ օգտագործվում են այն ենթամշակույթների անունները, որոնք իրենց դուր չեն գալիս, օրինակներն էլ բազմաթիվ են՝ «քյարթու», «ջակի-ջուկի», «թուրք», «եհովայի վկա», «հիպի», «գեյ» և այլն: Մարդիկ նույնիսկ չեն էլ մտահոգվում, որ ատելության ու խտրականության կոչ են անում, ինչն էլ երբեմն կարող է հանգեցնել սոցիալական տարբեր խմբերի խոցելիությանը, մեկուսացմանը կամ մարգինալացմանը:

«Մշակութային բազմազանության համաշխարհային օրվա» թեման է «մի քայլ արա հանուն բազմազանության ու ներգրավման»: Իսկ ի՞նչ ես անում դու բազմազանության և ներգրավման համար:[:]